طرح شهاب چیست

شهاب در واقع مخفف عبارت ( شناسایی و هدایت استعدادهای برتر) است. و در نظر دارد تا توجه به استعدادهای مختلف کودکان را جایگزین توجه به استعدادهای ریاضی و ذهنی کند. دست اندرکاران طرح شهاب معتقدند مدارس و خانواده ها به شکلی افراطی به دنبال موفقیت دانش آموزان در مدارس تیزهوشان هستند. در حالیکه این مدارس و تعالیم آنها صرفا بر استعدادهای ذهنی کودکان و آن هم گروه مشخصی از استعدادها مثل توانایی تجسم فضایی، محاسبه یا حل مسئله توجه می کنند. آنها معتقدند توجه به استعدادهای ویژه در هر کودک، می بایست به جای توجه به توانایی های ریاضی، در دستور کار قرار بگیرد.

طرح شهاب| آسیب های نگاه تک بعدی

شاید برای برخی از والدین و به ویژه آنهایی که با آموزش های ذهنی موافق هستند، این سوال پیش بیاید که توجه به توانایی های ذهنی کودک یا به عبارتی نخبه پروری، چه ایرادی دارد؟ در پاسخ به این سوال به چند مورد از نکات منفی این رویکرد که توسط دست اندرکاران طرح شهاب مورد توجه قرار گرفته است، اشاره می کنیم

بی توجهی به سایر استعدادهای کودک

یکی از نکاتی که توسط متخصصین امر بعنوان یکی از آسیب های نگاه تک بعدی طرح شهاب شمرده شده است. این است که ممکن است کودک شما استعداد بالایی در هنر یا نظریه پردازی در حیطه های مختلف داشته باشد. در صورتی که به این استعدادهای کودکتان به درستی توجه کنید، ممکن است او به یک هنرپیشه، نویسنده یا حتی حقوقدان بسیار معروف تبدیل شود. اما هنگامی که صرفا استعدادهای ریاضی او را مورد توجه قرار می دهید، درواقع توانایی های وی را نادیده گرفته و شانس تبدیل شدن وی، به یک فرد خاص در زمینه توانمندیهایش را از او خواهید گرفت

اضطراب در دانش اموزان

تاکید بیش از حد بر این توانایی ها و با ارزش دانستن قبولی در امتحانات تیزهوشان، باعث می شود کودکان فشار و اضطراب زیادی را تحمل کنند. کلاس های آموزشی مختلف برای قبولی در آزمون تیزهوشان یا استفاده از کتاب ها و تکالیف بسیار، باعث می شود فرزند شما فشار مضاعفی را روی خود احساس کند، که باعث بروز مشکلات بسیاری در وی خواهد شد.

آسیب به عزت نفس دانش آموزان

تقسیم دانش آموزان به دو دسته تیزهوش و معمولی، به نوعی آسیب زدن به عزت نفس و خودپنداره دانش آموزانی است که در مدارس تیزهوشان قبول نشده اند. این کودکان با خود به این باور می رسند که به اندازه دوستانشان توانمند نیستند و آنها، چیزی فراتر از وی هستند. این درحالیست که قبول شدگان این آزمون ها صرفا در یک بعد از توانایی ها نسبت به وی قوی تر هستند و چه بسا در مهارت های دیگری از وی پایین تر باشند. این یکی بزرگترین ایراد هایی است که به طرح های اینچنین از جمله طرح شهاب وارد است.

طرح شهاب| از ایده تا عمل

یکی از اصلی ترین سوالاتی که طراحان شهاب، باید به آن پاسخ دهند این است که توجه به استعدادهای مختلف میلیون ها دانش آموز محصل، چطور امکان پذیر خواهد بود؟ چنانچه گفته می شود این طرح قرار است در سه مرحله مختلف، برای مدارس سراسر کشور، آغاز به کار نماید.

مرحله اول| آموزش کادر آموزشی

در نخستین بخش، کادر اموزشی هر مدرسه و به ویژه معلمان، می بایست در دوره های آموزشی مختلفی شرکت کنند و با مفاهیم استعداد، انواع استعدادها و راه های شناسایی هر استعداد در کودک آشنا شوند.

مرحله دوم| بررسی همه جانبه

در بخش دوم، دانش آموزان هر مدرسه توسط کادر آموزشی در هشت زمینه مختلف استعداد کلامی، محاسباتی، هنر، تجسمی، تربیت بدنی، روابط اجتماعی، علوم تجربی و استعدادهای فرهنگی مورد ارزیابی قرار می گیرند. و توانایی های آنها در هریک از زمینه ها مشخص می شود

مرحله سوم| هدایت استعدادها

در مرحله سوم، هر دانش آموز با توجه به نتایجی که به دست آورده است، توسط مشاور مدرسه مورد بررسی قرار گرفته و امکانات مشخصی در اختیار وی قرار می گیرد.

طرح شهاب| نقش معلم

دراین طرح، اصلی ترین وظیفه بر عهده معلمین قرار دارد. آنها پس از دریافت آموزش های لازم در فاز اول این طرح، می بایست در طول سال تحصیلی، یک فرم مشخص را برای هر یک از دانش آموزان خود در نظر بگیرند و در این فرم، گزارش دقیقی از توانایی ها و نقاط ضعف دانش اموز ارائه دهند. این گزارش می بایست در پرونده هر دانش آموز قرار گرفته و برای اداره آموزش و پرورش شهرستان مربوطه ارسال شود.

طرح شهاب| زمان اجرایی شدن

پس از تصویب طرح شهاب، توسط بنیاد ملی نخبگان در بهمن ماه سال 1386، این طرح در سال تحصیلی 1391-1392، در هفت استان کشور به صورت تصادفی شروع شد و پس از آن، در دومین مرحله از طرح شهاب، تمامی دانش آموزان پایه چهارم یک منطقه از هر استان کشور، تحت پوشش طرح شهاب قرار گرفتند. طبق اعلام مقامات آموزش و پرورش، در سال تحصیلی 1399، تمامی مدارس و مراکز آموزشی کشور، تحت پوشش این طرح قرار خواهند گرفت و اجرای آزمون های ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی منتفی خواهد بود.